روسیه: آژانس نباید وظایف خود را با وظایف تهران اشتباه بگیرد
به گزارش همشهری آنلاین، «میخائیل اولیانوف»، نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، شامگاه دوشنبه، در گفت‌وگویی مفصل به سؤالاتی درباره دیدار اخیرش با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، وضعیت همکاری ایران و آژانس، آینده برنامه هسته‌ای ایران و موضع روسیه در قبال مذاکرات تهران و سه کشور اروپایی پاسخ داد.
دیدار با گروسی و انتقادهای روسیه
طبق گزارش منتشر شده بر تارنمای وزارت امور خارجه روسیه، اولیانوف در پاسخ به پرسشی درباره محتوای دیدارش با «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس گفت: «من با گروسی مرتباً دیدار می‌کنم و تماس‌هایی سازنده، مفید و نسبتاً نزدیک داریم. گاهی این دیدارها انتقادی هستند و گاهی صرفاً مثبت. در این مورد خاص، مجبور شدم نکاتی انتقادی درباره نحوه عملکرد آژانس در قبال ایران و اوکراین مطرح کنم. البته مطابق اصول دیپلماتیک، بدون رضایت طرف مقابل نمی‌توان جزئیات گفت‌وگو را فاش کرد.»
مکانیزم جدید تعامل ایران و آژانس
در پاسخ به سؤالی درباره احتمال شکل‌گیری مکانیزم جدیدی میان ایران و آژانس پس از اجرای قانون تعلیق همکاری‌های داوطلبانه توسط تهران، اولیانوف گفت: «به‌نظر من، ایران در این وضعیت دشوار، رویکردی متعادل و سنجیده اتخاذ کرده و در را نبسته است. ایران خواهان تداوم تماس‌ها با آژانس است، اما طبیعی است که خطرات جدید ناشی از حملات اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای‌اش را در نظر می‌گیرد. بنابراین در گام اول، ایران موافقت کرده هیأتی از آژانس را به ریاست معاون مدیرکل برای پادمان بپذیرد. این هیأت نه برای بازرسی، بلکه برای گفت‌وگو درباره نحوه تنظیم سازوکار همکاری‌های آینده به ایران می‌آید. درباره نتیجه نهایی این گفت‌وگوها نمی‌توان پیش‌بینی کرد.»
حق ایران برای مخالفت با بازرسی آژانس
در واکنش به این پرسش که چرا ایران مخالف بازرسی فوری از تأسیساتش است و آیا این موضع منطقی است، نماینده روسیه اظهار داشت: «ایرانی‌ها به‌صورت علنی اعلام کرده‌اند قصد خروج از معاهده منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (NPT) را ندارند و توافق پادمان جامع با آژانس را اجرا خواهند کرد. یعنی همکاری و بازرسی ادامه خواهد داشت. اما در حال حاضر شرایط بسیار احساسی است و باید زمان داد تا فضا آرام‌تر شود. اکنون نباید صحبت از بازرسی کرد، چراکه به‌نظر می‌رسد برخی مناطق دچار آلودگی رادیواکتیو و شیمیایی شده‌اند. سازمان انرژی اتمی ایران باید ابتدا خودش ابعاد ماجرا را بررسی و ارزیابی کند. این وظیفه‌ی آژانس نیست، دست‌کم در این مرحله.»
حق غنی‌سازی ایران غیرقابل انکار است
در پاسخ به پرسشی درباره پیشنهاد روسیه برای خارج کردن اورانیوم مازاد ایران و مخالفت آمریکا با غنی‌سازی، اولیانوف تصریح کرد: «ایران به‌صراحت حق استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را دارد، که شامل غنی‌سازی اورانیوم نیز می‌شود. این اصل بنیادین معاهده منع اشاعه است. اگر اسرائیل چنین ادعایی کند، مضحک است؛ چون عضو NPT نیست و همگان معتقدند که سلاح هسته‌ای دارد. آمریکا نیز نباید چنین موضعی بگیرد، زیرا یکی از بنیان‌گذاران NPT است. راه‌حل ساده است و در برجام ۲۰۱۵ هم ثبت شده: ایران اورانیوم را تا سقف ۳.۶۷ درصد غنی‌سازی کند و در صورت مازاد بر ۳۰۰ کیلوگرم، آن را به روسیه منتقل کند. حالا هم می‌توان روی سطح پایین غنی‌سازی و حجم محدود توافق کرد. مشکل، موضع غیرمنطقی و ایدئولوژیک آمریکاست که خواستار غنی‌سازی صفر است.»
دولت آمریکا همچنان بر موضع «غنی‌سازی صفر» در ایران پافشاری می‌کند، این در حالی است که مقامات ایران با گفتن این که «غنی‌سازی در داخل ایران باید کماکان ادامه داشته باشد»، تاکید کردند: اگر قرار است ایران عضو پیمان عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای بماند، باید از حقوق و مزایای این عضویت بهره‌مند شود. نمی‌توان هم انتظار عضویت در این پیمان را داشت و هم از حقوق خود محروم شود. آینده برنامه هسته‌ای ایران و برنامه غنی‌سازی اورانیوم بسیار شفاف است.
ارزیابی خسارات حملات رژیم صهیونیستی و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای
اولیانوف در واکنش به سؤال خبرنگار درباره شدت آسیب‌های ناشی از حملات، گفت: «خود ایرانی‌ها هم هنوز به‌طور کامل نمی‌دانند چه خسارتی وارد شده است. آن‌ها مشغول ارزیابی هستند. اما واضح است که در برخی تأسیسات آسیب قابل توجهی دیده شده. در عین حال، به‌نظر نمی‌رسد که برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران به‌کلی نابود شده باشد. به‌زودی شفافیت بیشتری در این زمینه به‌دست خواهد آمد.»
مذاکرات استانبول؛ اروپایی‌ها غیرمنطقی عمل می‌کنند
نماینده روسیه درباره گفت‌وگوهای اخیر ایران و سه کشور اروپایی در استانبول گفت: «من تنها نظرات ایرانی‌ها را شنیده‌ام، به‌ویژه از دوست و همکار قدیمی‌ام، کاظم غریب‌آبادی، که مذاکرات را همراه با معاون دیگری انجام داد. او مذاکرات را صریح، مفصل و جدی توصیف کرد و تأکید داشت که ادامه این گفت‌وگوها مفید است. من به ارزیابی او اعتماد دارم. اما درباره اروپایی‌ها باید بگویم که رفتارشان غیرمنطقی و از سال ۲۰۲۲ بدتر هم شده است؛ زمانی که در لحظات پایانی توافق بر سر احیای برجام، خودشان روند را متوقف کردند. حملات اسرائیل هم درست یک روز بعد از تصویب قطعنامه ضدایرانی به‌پیشنهاد آن‌ها انجام شد. آن‌ها می‌گویند ما ربطی به حملات نداریم، اما فضای روانی لازم برای آن را ایجاد کردند.»
گفت‌وگوهای غیرمستقیم تهران ـ واشنگتن درباره حل‌وفصل مسئله هسته‌ای ایران با حمایت آمریکا از تجاوزگری رژیم صهیونیستی به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ایران در سحرگاه ۲۳ خرداد و در آستانه آغاز دور ششم این مذاکرات و اذعان به اطلاع از این حمله و تسهیل‌گری آن متوقف شد. آمریکا همچنین ۲ تیر به طور مستقیم وارد این درگیری شد و در اقدامی متجاوزانه و غیرقانونی، تاسیسات هسته‌ای ایران در اصفهان، نطنز و فردو را با بمب‌های سنگرشکن بمباران کرد. این تاسیسات آسیب جدی دید اما افزایش سطح تشعشعات خارجی در آن گزارش نشده است.
تهران اعلام کرده هیچ‌گاه از مذاکره رویگردان نبوده است اما ادامه روند گفت‌وگوهای طرفین در شرایط فعلی، نیازمند ارائه تضمین‌هایی است که این حملات متجاوزانه تکرار نخواهد شد.
